​

Wytyczne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w zakresie etyki opierają się na takich wartościach jak niezależność, uczciwość, obiektywizm, przejrzystość i profesjonalizm. Wartości te obowiązują członków Trybunału i wszystkich pozostałych pracowników.

Wytyczne w zakresie etyki

Europejski Trybunał Obrachunkowy uznaje wymogi ustanowione w kodeksie etyki opublikowanym przez INTOSAI(opens in new window) (ISSAI 130) i uwzględnił je w pierwszej części własnych wytycznych w zakresie etyki, które obowiązują wszystkich członków i pracowników Trybunału. Wytyczne te mają przyczynić się do tego, by bieżące decyzje, związane zarówno z kontrolą, jak i z funkcjonowaniem instytucji, były podejmowane zgodnie z zasadami określonymi w kodeksie INTOSAI. Druga część wytycznych koncentruje się na obowiązkach etycznych, które dotyczą pracowników podlegających regulaminowi pracowniczemu urzędników Unii Europejskiej.

Kodeks postępowania członków Trybunału

Członków Trybunału obowiązuje kodeks postępowania, w którym określono ich zobowiązanie do kierowania się następującymi zasadami etycznymi: uczciwość, niezależność, obiektywizm, kompetencja, profesjonalne zachowanie, poufność i przejrzystość, godność, zaangażowanie i lojalność, rozwaga i kolegialność.

Deklaracje o braku konfliktu interesów członków Trybunału są publikowane na stronie internetowej Trybunału dotyczącej jego struktury organizacyjnej.

Co roku Trybunał publikuje też sprawozdanie dotyczące stosowania kodeksu postępowania oraz prac Komitetu ds. Etyki (zob. poniżej).

Przeglądy dotyczące ram etycznych Europejskiego Trybunału Obrachunkowego

Najwyższe organy kontroli Polski i Chorwacji przeprowadziły w 2019 r. przegląd partnerski dotyczący ram etycznych Europejskiego Trybunału Obrachunkowego. Oba urzędy mają na tym polu duże doświadczenie. W sprawozdaniu z przeglądu partnerskiego stwierdzono, że Trybunał ustanowił należyte normy, szczególnie jeżeli chodzi o wytyczne w zakresie etyki dla wszystkich pracowników Trybunału oraz kodeks postępowania dla jego członków. Zespół odpowiedzialny za przegląd partnerski sformułował jednak szczegółowe zalecenia dotyczące jeszcze większej przejrzystości i spójności ram etycznych Trybunału z myślą o ich ciągłym ulepszaniu.

Kolejnego przeglądu ram etycznych Trybunału dokonano w 2022 r. W wyniku oceny przeprowadzonej przez zewnętrznego konsultanta, który przedstawił szereg zaleceń dotyczących różnych obszarów działalności, wytyczne Trybunału w zakresie etyki zostały zaktualizowane.

Komitet ds. Etyki

Komitet ds. Etyki składa się z trzech członków mianowanych przez Trybunał na wniosek Prezesa na trzy lata (z możliwością jednokrotnego przedłużenia kadencji): dwóch członków Trybunału i jednego członka spoza instytucji, wybranego ze względu na posiadane kompetencje, doświadczenie i kwalifikacje zawodowe.

Komitet ds. Etyki rozpatruje wszelkie kwestie natury etycznej, które uzna za istotne w kontekście standardów Trybunału i jego reputacji, w tym dokonuje oceny działalności członków poza instytucją.

Stali członkowie:

• George Marius Hyzler, członek Trybunału
• Lefteris Christoforou, członek Trybunału
• Melchior Wathelet, były rzecznik generalny w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Zastępcy:

• François-Roger Cazala, członek Trybunału
• Nikolaos Milionis, członek Trybunału
• Maria Eugénia Martins de Nazaré Ribeiro, była sędzia Sądu Unii Europejskiej

Doradcy ds. etyki

Sekretarz Generalny mianuje doradców ds. etyki, wybranych spośród pracowników Trybunału.

Każdy pracownik Trybunału ma prawo i możliwość uzyskania od nich poufnych i bezstronnych porad w następującym zakresie:

• wartości i zasady, których przestrzegania oczekuje się od pracowników (takie jak niezależność, uczciwość, obiektywizm, profesjonalizm),
• szczególne zagadnienia newralgiczne, takie jak faktyczne lub pozorne konflikty interesów, przyjmowanie prezentów itd.

Prezenty i wyrazy gościnności

Członkowie Trybunału nie mogą przyjmować prezentów, których wartość przekracza 150 euro. Jeżeli, z racji zwyczajów obowiązujących w środowiskach dyplomatycznych, otrzymają prezenty o wyższej wartości, zobowiązani są przekazać je Sekretarzowi Generalnemu. Sekretariat Trybunału prowadzi publicznie dostępny rejestr prezentów o wartości przekraczającej 150 euro, do którego link znajduje się poniżej. Członkowie Trybunału nie mogą przyjmować wynagrodzenia w żadnej postaci za działania lub publikacje zewnętrzne w trakcie swojej kadencji. W przypadku gdy otrzymają oni takie wynagrodzenie, zostanie ono przekazane organizacji dobroczynnej wybranej przez członka.

Pracownicy Trybunału nie mogą przyjmować prezentów, akceptować propozycji przysług, takich jak posiłek lub zakwaterowanie, ani żadnych innych upominków o wartości pieniężnej przekraczającej 50 euro przekazanych przez strony trzecie. Prezenty o wartości od 50 do 150 euro można przyjąć tylko po uzyskaniu zezwolenia organu powołującego.

Działalność zawodowa urzędników wyższego szczebla po zakończeniu służby

Na mocy art. 16 regulaminu pracowniczego wszyscy urzędnicy po zakończeniu służby są nadal zobowiązani do uczciwego i rozważnego zachowania, jeżeli chodzi o przyjmowanie niektórych stanowisk lub korzyści. Wszyscy byli urzędnicy zamierzający podjąć działalność zawodową w okresie dwóch lat od zakończenia służby muszą poinformować o tym instytucję, w której byli uprzednio zatrudnieni, tak aby mogła ona podjąć decyzję co do zakazu wykonywania tej działalności lub udzielenia pozwolenia (z określonymi ograniczeniami w stosownych przypadkach).

Ponadto jeżeli chodzi o byłych urzędników wyższego szczebla, art. 16 akapit trzeci regulaminu pracowniczego stanowi, że przez 12 miesięcy od zakończenia przez nich służby organ powołujący co do zasady zakazuje im działalności lobbingowej lub reprezentacyjnej wobec pracowników ich byłej instytucji na rzecz swojej działalności gospodarczej, swoich klientów lub pracodawców w odniesieniu do kwestii, za które byli odpowiedzialni w ostatnich trzech latach służby.

Art. 16 akapit czwarty regulaminu pracowniczego wymaga, by zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 każda instytucja publikowała corocznie informacje na temat wykonywania akapitu trzeciego, zawierające wykaz rozpatrzonych przypadków.

Informacje dotyczące działalności zawodowej urzędników wyższego szczebla podjętej po zakończeniu służby w Trybunale znajdują się w następującym sprawozdaniu:

Przydatne linki